Ticaret Hukuku

Mal, hizmet ve iletişim üreticilerinin üretim süreçlerinden başlamak üzere tüketicilerine ulaşana kadar ilerleyen ticari süreçlerde, her bir aşama arasında değişime aracılık eden sağlayıcıların (provider) yürüttüğü hukuki ve ekonomik faaliyetlerin bütününü “ticaret” olarak değerlendirebiliriz. Bu değerlendirmeye dayanarak, Ticaret Hukuku, özetle, üretim, aracılık ve tüketime yönelik ticari faaliyetleri ve aktörlerin içinde bulunduğu hukuki durum ve statüleri düzenleyen hukuk dalı olarak ifade edilebilir

Mal, hizmet ve iletişim üreticilerinin üretim süreçlerinden başlayarak tüketicilere ulaşana kadar ilerleyen ticari süreçlerde, her bir aşama arasında değişime aracılık eden sağlayıcıların yürüttüğü hukuki ve ekonomik faaliyetlerin toplamını “ticaret” olarak tanımlayabiliriz. Bu tanım ışığında Ticaret Hukuku, özetle, üretim, aracılık ve tüketime yönelik ticari faaliyetleri ve bu süreçteki aktörlerin hukuki durum ve statülerini düzenleyen bir hukuk dalı olarak ifade edilebilir.

Ticaret hukuku, genellikle özel hukuk kapsamında gerçek ve tüzel kişilere yönelik hukuki ilişkiler temelinde gelişmiş olsa da, günümüzdeki sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmeler, devletlerin ve kurumların ticari hayattaki varlığını da zorunlu kıldığından, ticaret hukukunun devlet ve devlet kurumlarıyla bireyler arasındaki ilişkileri ve hukuki ile cezai konuları kapsayan yönleri de mevcut bulunmaktadır.

Ticari uyuşmazlıklar, tarafların iradeleri göz önünde bulundurularak, Ticaret Mahkemeleri ile daha spesifik nitelikteki uyuşmazlıklarda yargılama işlevini üstlenen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk ve Ceza Mahkemeleri aracılığıyla çözülebilmektedir. Ticaret Mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise Asliye Hukuk Mahkemeleri veya tahkim yargılaması kapsamında hakemler devreye girebilir. Aşağıda belirtilen (TTK m. 4’te yer alan) ve diğer kanunlarda öngörülen, konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları ile iflas davası niteliğindeki ticari davalar, TTK m. 5/A uyarınca zorunlu arabuluculuğa tabidir.

Ticaret Hukuku ile ilişkili temel dava türleri, yargılama usulleri ve deneyimlerimiz

Ticari davalar, doktrinde yer alan ayrıma göre;

  • Mutlak ticari davalar ve
  • Nispi ticari davalar olmak üzere iki başlık altında incelenebilmektedir.

Konularına göre ticari davalar ayrıca;

  • Rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşan gerçek ve/veya tüzel kişilerin tarafı olduğu uyuşmazlıklar,
  • Malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi,
  • Rekabet yasağının ihlali,
  • Yayın sözleşmesini düzenleyen TTK hükümlerine aykırılık,
  • Kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen TTK hükümlerine aykırılık,
  • Komisyon sözleşmesi ve sözleşmesel yükümlülüklere aykırılık,
  • Ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülen yükümlülüklere aykırılık,
  • Saklama sözleşmelerinin ihlali,
  • Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerin ihlali,
  • Bankalar, diğer kredi kuruluşları, finansal kurumlara yönelik yasal düzenlemelerin ihlali
  • Ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelere aykırılık,
  • konularına ilişkin olarak ortaya çıkmaktadır.